لورامید و بتائین هردو از افزودنی هایی هستند که در محصولات شوینده و بهداشتی مورد استفاده فراوان قرار می گیرد. اضافه کردن این مواد باعث به وجود آمدن یک سری ویژگی ها نظیر تثبیت کف کنندگی، حذف بهتر چربی ها، کاهش الکتریسیته و … می شود. اما تاثیر لورامید و کوکامیدو پروپیل بتائین در شوینده چیست ؟ در زیر به ویژگی های این دو ماده در دترجنت و شونده پرداخته می شود.
تفاوت لورامید و کوکامیدو پروپیل بتائین
هر دو ترکیب نوعی فعال کننده سطح یا سورفکتانت هستند و در محصولات شوینده استفاده می‌شوند، اما از نظر ساختار شیمیایی، عملکرد و کاربرد تفاوت‌های کلیدی دارند:
1. تفاوت در ساختار شیمیایی
| مشخصات | لورامید (Lauramide) | کوکامیدو پروپیل بتائین (CAPB) |
|---|---|---|
| نوع سورفکتانت | غیریونی (معمولاً به عنوان تقویت کننده کف/ویسکوزیته عمل می‌کند) | آمفوتریک (دارای بار مثبت و منفی، ملایم و کف‌زا) |
| ساختار | مشتق از اسید لوریک (C12) + اتانول آمین‌ها (مثل DEA یا MEA) | مشتق از اسید چرب نارگیل + DMAPA + کلرواستات |
| فرمول کلی | R-CONH-CH₂CH₂OH (مثلاً کوکامید DEA/MEA) | R-CONH-(CH₂)₃-N⁺(CH₃)₂-CH₂COO⁻ |
2. تفاوت در عملکرد در شوینده ها
| ویژگی | لورامید | کوکامیدو پروپیل بتائین (CAPB) |
|---|---|---|
| کف دهی | کف غلیظ و پایدار ایجاد می‌کند، اما به تنهایی کف زا نیست. | کف ملایم و فراوان تولید می‌کند (حتی در آب سخت). |
| ملایمت | ممکن است باعث تحریک پوست شود (به ویژه در فرم‌های DEA). | بسیار ملایم و مناسب پوست‌های حساس. |
| ویژگی اصلی | تقویت ویسکوزیته و پایداری کف در شامپوها. | کاهش تحریک‌کنندگی سورفکتانت‌های آنیونی (مثل SLS). |
| سازگاری با pH | در محدوده pH خنثی تا قلیایی عملکرد بهتری دارد. | در تمام محدوده pH (اسیدی تا قلیایی) پایدار است. |
3. کاربردهای عمده در محصولات شوینده
– لورامید معمولاً به صورت کوکامید DEA/MEA، به عنوان عامل غلیظ کننده در شامپو و مایع ظرفشویی اضافه می شود. همچنین افزایش دهنده پایداری کف در محصولات کف آور است. لورامید در برخی دترجنت های صنعتی به عنوان امولسیفایر به کار می رود.
» مطلب مرتبط: لورامید چیست و در شوینده ها چه نقشی دارد
– کوکامیدو پروپیل بتائین (CAPB) جزو سورفکتانت اصلی در شامپوهای ملایم مخصوص کودکان یا پوست‌های حساس است. این ماده کاهش تحریک کنندگی در ترکیب با سورفکتانت‌های آنیونی مانند SLS را به همراه دارد. تقویت کف در بدنشوها و فوم های شست و شوی صورت نیز از دیگر ویژگی های این ماده است.
4. ملاحظات ایمنی و سلامت
– اضافه کردن لورامید و ترکیب آن با برخی مواد خاص باعث نگرانی درباره نیتروزامین ها (مواد بالقوه سرطان زا) ایجاد می کند. همچنین ممکن است در برخی افراد باعث حساسیت پوستی نیز شود.
– کوکامیدو پروپیل بتائین جز طبقه بهدی مواد بی خطر (Safe) محسوب می شود. در موارد نادر، ناخالصی‌های DMAPA ممکن است باعث آلرژی شود.
اگر هدف ملایمت و پاک‌کنندگی کم تحریک است باشد بتائین انتخاب بهتر است و اگر نیاز به غلیظ‌کنندگی و کف پایدار دارید لورامید خصوصا نوع کوکامید MEA مناسب تر است. امروزه در فرمولاسیون‌های مدرن، اغلب از هر دو به صورت ترکیبی استفاده می‌شود تا هم کف مطلوب و هم ملایمت ایجاد شود.
| ویژگی | لورامید (مثلاً کوکامید DEA/MEA) | کوکامیدو پروپیل بتائین (CAPB) |
|---|---|---|
| ظاهر | مایع غلیظ، چسبناک و روغنی | مایع شفاف تا کمی کدر و کمتر چسبناک |
| رنگ | زرد کمرنگ تا کهربایی | بی‌رنگ تا زرد بسیار روشن |
| ویسکوزیته | بسیار غلیظ (شبیه عسل) | نسبتاً رقیق تر (شبیه روغن سبک) |
| بو | بوی ملایم و صابونی | بوی خنثی یا بسیار ملایم |
تفاوت ظاهری لورامید و کوکامیدو پروپیل بتائین
شباهت لورامید و کوکامیدو پروپیل بتائین
شباهت های لورامید و کوکامیدو پروپیل بتائین در فرمولاسیون شوینده ها عمدتاً به منشأ مشترک، عملکرد مکمل و نقش‌های کلیدی در محصولات شوینده مربوط می‌شود. در ادامه مهم ترین شباهت های این دو ترکیب را بررسی می‌کنیم:
1. منشأ مشترک از اسیدهای چرب نارگیل
هر دو از اسیدهای چرب روغن نارگیل مشتق می‌شوند. لورامید عمدتا از اسید لوریک (C12) سنتز می شود. کوکامیدو پروپیل بتائین از مخلوط اسیدهای چرب نارگیل عمدتاً لوریک و میرستیک تولید می گردد. این ویژگی باعث می‌شود هر دو محصول سازگاری خوبی با محیط زیست داشته باشند.
2. نقش در بهبود کف و پایداری فرمولاسیون
تاثیر لورامید و کوکامیدو پروپیل بتائین در شوینده ها به همینجا ختم نمی شود. هر دو ماده به عنوان تقویت‌کننده کف عمل می‌کنند. لورامید معمولا کف را غلیظ و پایدار می‌کند که در فرمولاسیون شامپوهای غلیظ به کار می شود. کوکامیدو پروپیل بتائین حتی در آب سخت کف ملایم و فراوان ایجاد می کند. این دو ماده در ترکیب با سورفکتانت های آنیونی نظیر SLS/SLES، عملکرد کف دهی را بهبود می بخشند.
3. استفاده به عنوان مواد کمکی در شوینده ها
هر دو در محصولات متنوع و مشترکی استفاده می شوند. شامل:
- شامپو ها (به‌ویژه انواع ملایم و کودکان).
- مایع دستشویی و بدنشوی.
- مایع ظرفشویی (برای کاهش تحریک کنندگی).
4. نقش به عنوان ویسکوزیفایر (غلظت دهنده)
هر دو ماده می‌توانند ویسکوزیته محصول را افزایش دهند. لورامید با تشکیل پیوندهای هیدروژنی، غلظت را به شدت بالا می برد و بتائین به میزان متوسطی غلظت را افزایش می دهد که بسته به فرمولاسیون دارد.
» مطلب مرتبط: کاربرد کوکامیدو پروپیل بتائین در شوینده
5. کاهش تحریک‌کنندگی سورفکتانت‌های قوی
هر دو ماده در ترکیب با سورفکتانت‌های آنیونی مثل SLS استفاده می‌شوند تا تحریک پوست و چشم را کاهش و ملایمت محصول نهایی را افزایش دهند.
6. کاربرد در محصولات مراقبت از پوست و مو
هر دو در فرمولاسیون‌های پاک‌کننده‌های صورت مخصوص پوست‌های حساس، شامپوهای ضدشوره و آبرسان و محصولات بدون سولفات حضور دارند.
7. سازگاری با سایر مواد فرمولاسیون
هر دو با طیف گسترده‌ای از مواد نظیر نمک های غلیظ‌کننده نظیر NaCl، نرم‌کننده ها مثل نرمکن سیلیکونی و مرطوب‌کننده ها مثل گلیسرین سازگار هستند.